دیفرانسیل جلو و عقب بودن خودرو، تاثیر مهمی بر سیستم ترمز دارد. و از آنجایی که سیستم ترمز یکی از حیاتی ترین بخش های به شمار می آید، ما به عنوان راننده خودرو بهتر است که با عملکرد این سیستم ترمز خودرو اطلاعات کافی داشته باشیم.
در ادامه این مقاله ابتدا به شکلی مختصر به توضیح دیفرانسیل عقب و جلو بودن خودرو میپردازیم، تا در ادامه و در بخش هایی بعدی توضیحات لازم سیستم ترمز ماشین های دیفرانسیل عقب و جلو داده باشیم.
اما قبل از پرداختن به ادامه مقاله میتوانید با مراجعه به لینک زیر، مشخصات و قیمت لنت ترمز ژاپنی الیگ را مشاهده کنید:
دیفرانسیل جلو یا FWD
این نوع دیفرانسیل در سال 1900 و در کشور فرانسه به تولید رسید که وظیفه انتقال قدرت موتور به چرخهای جلو را دارد؛ لازم به ذکر است که در ابتدای طراحی و تولید این نوع دیفرانسیل، فقط در ماشینهای مسابقهای از آن استفاده میشد.
دیفرانسیل عقب یا RWD
یکی از قدیمیترین سیستم های دیفرانسیل خودرو سیستم دیفرانسیل عقب میباشد. این نوع دیفرانسیل وظیفه انتقال قدرت موتور به محور عقب خودرو را بر عهده دارد؛ نکته جالب توجه این است که تمامی خودروهای اولیه از این نوع دیفرانسیل استفاده میکردند.
امروزه خودروهای دیفرانسیل جلو سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دادهاند، اما این امر دلیلی برای برتری این سیستم دیفرانسیل نمیباشد. قرار گرفتن دیفرانسیل در عقب خودرو مزایایی همچون شتاب بالا، هندلیگ بهتر و توزیع وزن مناسبتری را به همراه خواهد داشت. شتاب بهتر در این خودروها ناشی از آن است که قدرت اولیه برای شروع حرکت به چرخ های عقب خودرو منتقل میشود که باعث چسبندگی بیشتر خودرو به سطح زمین میگردد؛ محرک بودن چرخ های عقب در این خودروها نیز باعث ایجاد کشش بیشتری در تایرها خواهد شد تا سرعت حرکت خودرو و شتاب گیری آن افزایش یابد.
لازم به توضیح است که خودروهای دیفرانسل عقب، از لحاظ اصول طراحی، در جلوی خودرو از پیچیدگی کمتری برخوردارند؛ در نتیجه زاویه فرمانگیری بیشتری خواهند داشت و برای دور زدن به محیط های کوچکتری نیز نیاز خواهند داشت. نکته دیگر درباره خودروهای دیفرانسیل عقب این است که در این خودروها به خاطر تقسیم وزن بهتر و فرمانپذیری بیشتر، خوش دستی بالاتر و رانندگی آسوده تری را نیز شاهد خواهیم بود. تقسیم وزن بهتر در این خودروها باعث میشود که وزن موجود بر روی چرخهای عقب بیشتر باشد و از قفل شدن سریع چرخ ها جلوگیری گردد.
ترمز خودرو های دیفرانسیل عقب
نصب ترمزهای قوی بر روی چرخ های عقب نیز از دیگر نکات پراهمیت برای خودروهای دیفرانسیل عقب میباشد؛ نصب ترمزهای قوی بر روی چرخ های عقب این نوع خودروها کمک شایانی به توقف سریع آنها خواهد کرد. از این نوع خودروها میتوان به عنوان گزینه مناسبی جهت حمل بارهای سنگین نام برد؛ در حالی که حضور سیستم انتقال قدرت این خودروها، به دلیل وجود میل گردان، در وسط ماشین باعث کاهش فضای داخلی اتاق خودرو میشود و به وزن خودرو افزوده خواهد شد.
بخوانید: علائم خرابی لنت ترمز
افزایش وزن خودرو و شتاب حرکت خودرو به نوبه خود تاثیر قابل تاملی را بر افزایش میزان مصرف سوخت آن خواهند داشت؛ علاوه بر این، به دلیل انتقال نیروی موتور به میل گردان و در ادامه به دیفرانسیل عقب خودرو، شاهد میزان هدر رفت بیشتر انرژی خواهیم بود. نکته منفی دیگر برای خودروهای دیفرانسیل عقب این است که به دلیل کاهش وزن بر روی چرخ محرک، در مقایسه با خودروهای دیفرانسیل جلو، در مسیرهای لغزنده دچار بکسوات شدید و بیش فرمانی میشوند. تمامی نکات گفته شده به عنوان معایب خودروهای دیفرانسیل عقب باعث میشوند تا افرادی که نیازی به قدرت موتور بالا و خودروهای حرفهای نداشته باشند به سراغ خودروهای دیفرانسیل جلو بروند.
مزیت اصلی خودروهای دیفرانسیل جلو پایین بودن هزینه تولید این نوع خودروها میباشد. منسجم بودن موتور، جعبه دنده، فرمان و سایر اجزا در جلوی خودرو سبب میشود که این بخش به شکل یک واحد منسجم در کارخانه ساخته شود؛ در نتیجه میتوان گفت که کار کمتری در فرآیند ساخت خواهد بود و به قطعات کمتری جهت ساخت خودرو نیاز خواهد بود و هزینههای طراحی و تولید خودرو نیز کاهش مییابد. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد مزایای دیگر این نوع خودروها برتری عمومی از نظر هندلینگ در شرایط جوی ناسازگار و جادههای لغزنده است.
تاثیر دیفرانسیل جلو یا دیفرانسیل عقب بودن اتومبیل بر صدای ترمز
در طراحی خودرو، سیستم ترمز خودروهای دیفرانسیل جلو دارای اجزای کوچک و در نتیجه وزن پایینتری هستند؛ به همین دلیل در این خودروها نویز اولیه ای وجود نخواهد داشت در حالی که اجزای سیستم ترمز در خودروهای دیفرانسیل عقب به دلیل داشتن اجزای سنگینتر نظیر سیستم تعلیق، Spindle و فریمهای بزرگ، مقداری نویز اولیه را در سیستم ترمز و ترمزگیری خواهند داشت.
در خودروهای دیفرانسیل جلو بخش عمده عمل ترمزگیری توسط ترمزهای جلو و بخش کمتر متعلق به ترمزهای عقب است؛ در حالی که این قضیه در خودروهای دیفرانسیل عقب، حالت ضعیفتری دارد. به همین علت دمای عملکرد در خودروهای دیفرانسیل جلو بالاتر است و نتیجه آن، افزایش درصد شیشهای شدن لنت ها و صدای جیغ لنت ترمزهای جلو به هنگام ترمزگیری است.
صداهایی که در ترمزگیری سبک تولید میشود، متناسب با دوران چرخ است و احتمال دارد تا توقف کامل خودرو ادامه یابد؛ به خصوص هنگامی که فشار کمی به پدال وارد میشود.
برای تشخیص این مشکل میبایست موارد ذیل آزمایش شود:
Rotor Run Out
انحراف زیاده از حد دیسک باعث سایش نامنظم دیسک، لنت ها و حرکت لنت ها هنگام درگیری دیسک با لنت میشود که در نهایت ارتعاشِ به وجود آمده سبب ایجاد صدا خواهد شد. به یاد داشته باشید کخ انحراف دیسک باعث سایش نامنظم لنت ترمز خواهد شد.
بخوانید: عامل مهم خرابی دیسک ها
Parallelism
ضخامت دیسک ترمز بایستی حداقل در 4 نقطه چک شود. بروز هرگونه تغییر در ضخامت دیسک میتواند به حرکت لنت و ایجاد نویزهای ناخواسته بینجامد. در مواردی که ضخامت لنت کم میشود، لنت به سمت داخل حرکت میکند و هنگامی که ضخامت لنت افزایش مییابد؛ لنت به سمت خارج رانده میشود که این جابه جایی به سمت داخل یا خارج باعث ایجاد صدا میشود.
Material Transfer
اگر یک اصطکاک نا همگون و غیر یکنواخت در سطح دیسک اتفاق بیفتد، ممکن است باعث ایجاد لغزش یا چسبندگی به واسطه اصطکاک کمتر یا بیشتر شود. این اصطکاک غیر یکنواخت در بعضی موارد باعث حرکت آسان و در مواردی باعث حرکت کُند لنت روی دیسک نیز میشود که خود، عامل ایجاد ضربان و نوسان است. لازم به ذکر است که بسیاری از سازندهها با این مسئله مواجه بودهاند و علت آن استفاده از ماشین های تراش دانسته شده است. اصطکاک غیر یکنواخت باعث ایجاد نقاط سرد و گرم و نقاط غیر هم دما بر روی لنت خواهد شد.
Loose Parts
پیشنهاد میشود که همه قطعات مربوط به سیستم ترمز و لنتها در هر سرویس دورهای به دقت کنترل شود؛ انجام بازرسی و کنترل سیستمهای موتور باعث میشوند که از شُل نبودن قطعات مطمئن شویم و از بروز حادثه و اعمال هزینههای بیشتر پیشگیری گردد.
Non Directional Finish
خطوط جهت داری که هنگام فرآیند ماشین کاری روی دیسک به وجود میآیند باعث جابه جایی لنت خواهند شد؛ برای رفع این مشکل بایستی فرایند تولید به گونهای باشد که روی دیسک، شیار ایجاد نشود.
ارتباط نوع صدای ترمز و عیب موجود در آنها
ترمزها بازه های صوتی متفاوتی را در هنگام ترمز گیری یا رها کردن ترمز تولید میکنند. کارکرد مواد مصرفی در لنت ها که به منظور اتلاف انرژی مورد استفاده قرار میگیرند، با ایجاد نویز و حرارت همراه است؛ در نتیجه صدای جیغ مانند گاه و بیگاه ممکن است یک صدای عادی باشد که دلیل آن سرما، گرما، رطوبت، برف، گِل، نمک و هرگونه عامل محیطی خواهد بود. به عبارت دیگر جیغ گاه و بیگاه همیشه به مفهوم وجود مشکل و یا کاهش اثر ترمز نیست. به یاد داشته باشید که بعضی صداها طبیعی اند و رفع آنها به هیچ ترمیم یا تعمیری نیاز ندارد:
- صدای جیغ ترمزها هنگامی که لنتها سرد هستند؛ معمولاً این حالت در صبحگاه شنیده میشود که صدایی طبیعی است و به هیچ سرویسی نیاز ندارد. به این پدیده Morning Sickness نیز گفته میشود.
نکته مهم این است که گاهی اوقات صدای جیغ تولیدی نشانگر نیاز خودرو به لنت ترمز جدید است.
- صدای جیغ بلند و ممتد: وقتی خودرو در حال حرکت است و ترمز گرفته میشود یا حتی زمانی که ترمزگیری انجام نمیپذیرد، این صدا شنیده خواهد شد؛ این صدا هنگامی که نشانه روی لنت ترمز با دیسک تماس پیدا میکند، تولید میشود و نشان دهنده تمام شدن لنت است و باید تعویض گردد.
- تولید صدا قبل از برخورد به دیسک: هر سیستم ترمزی میتواند در دفعات زیاد ترمزگیری در ترافیکهای سنگین یا جادههای پر فراز و نشیب، نویز تولید کند. در چنین شرایطی، دمای دیسک و لنت بسیار بالا خواهد رفت؛ در این دما جیغ ترمز به علت تغییرات متالورژیکی است که در سطح دیسک و یا لنت اتفاق میافتد که علت آن نیز ایجاد یک سطح سخت با عمق کم روی سطح لنت و یا دیسک است.
- صدای جیغ لنتها در طول توقف: این صدا معمولاً به دلیل لعابی یا شیشهای شدن سطح دیسک به واسطه ترمزهای سنگین و متوالی تولید میشود؛ برای رفع این مشکل باید لنتها تعویض شوند و سطح دیسک دوباره پرداخت گردد.
- صدای نویز در هنگام ترمزگیری: این صدا نتیجه جابه جایی و حرکت لنتها در جهت دوران دیسک است و اگر پدال ترمز محکم فشرده شود، احتمال تولید صدا نیز کمتر میشود. برای رفع این عیب باید از نصب صحیح لنتها، گیرهها و Shimها اطمینان حاصل نمایید.
- تولید نویز چند گانه: این صدا فقط یک بار بعد از روشن کردن موتور شنیده میشود که مربوط به سیستم خودآزمای ترمز ABS است و به هیچ گونه سرویس و تعمیری نیاز ندارد. سیستم ترمز ABS دارای یک بخش خودآزماست که در بعضی مدلها پس از روشن شدن خودرو و با اولین ترمزگیری و در برخی دیگر بعد از آن که سرعت خودرو برای اولین بار به حد معینی رسید، عمل میکند.
کامل بخوانید: دلایل سوت کشیدن و صدا لنت ترمز
نتیجهگیری
در نهایت چیزی که میتواند به صورت اصولی سلامت سیستم ترمز خودرو را تامین کرده و از شنیده شدن صدای سوت لنت ترمز پیشگیری به عمل آورد؛ سرویسهای به موقع و دورهای سیستم ترمز خودرو است.
به خاطر داشته باشید که تامین امنیت راننده و سایر سرنشینان و حتی دیگر افرادی که آنها را نمیشناسیم و به طور اتفاقی در مسیر خودروی ما قرار میگیرند، درگرو سلامت سیستم ترمز خودرو خواهد بود.
به یاد داشته باشید که هر قدر هم که رانندهای حرفهای باشید و در راندن خودروی خود مهارت داشته باشید، با یک سیستم ترمز معیوب کاری از پیش نخواهید برد.